1. Giới thiệu tổng quát:
Azithromycin là kháng sinh đầu tiên nhóm Macrolid
Cơ chế tác dụng của azithromycin là ức chế tổng hợp protein vi khuẩn bằng cách gắn vào tiểu đơn vị ribosome 50s và ngăn chặn sự chuyển vị của các peptid.
Azithromycin có tác dụng tốt trên các vi khuẩn sau:
– Vi khuẩn gram dương như streblococcus, pneumococcus, siaphylococcus aureus — Vi khuẩn gram âm như: haemophilusinfluenza, parainfluenzae va ducreyi, neisseria gonorrhoeae và campylobacter.
– Vi khuẩn kỵ khí: Bacteroides fragilis, Clostridium perfringens,…
Các vi khuẩn lây nhiễm qua đường sinh dục: Chlamydia trachomatis, Treponema pallidum,…
– Các vi khuẩn khác: Borrelia burgdorferi (gây bệnh Lyme), Chlamydia pneumonia,…
2. Dạng thuốc, hàm lượng:
– Viên nang chứa azithromycin dihydrat tương đương 250 mg và 500 mg azithromycin.
– Bột pha hỗn dịch uống azithromycin dihydrat tương đương 200 mg azithromycin/5 ml.
– Thuốc tiêm tĩnh mạch 500 mg azithromycin. Thuốc nhỏ mắt dung dịch 1%.
3. Chỉ định:
Azithromycin được chỉ định dùng trong các trường hợp nhiễm khuẩn do các vi khuẩn nhạy cảm với thuốc như:
– Nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới: viêm phế quản cấp, viêm phổi.
– Nhiễm khuẩn hô hấp trên: viêm xoang, viêm họng và amidan, viêm tai giữa, viêm yết.
– Nhiễm khuẩn da và mô mềm.
– Nhiễm khuẩn đường sinh dục chưa biến chứng do Neisseria gonorrhoeae không đa kháng.
– Viêm kết mạc do Chlamydia trachomatis (bệnh mắt hột).
4. Chống chỉ định:
Không sử dụng cho người bệnh quá mẫn với Azithromycin hoặc các kháng sinh thuộc nhóm Macrolid.
5. Liều lượng, cách dùng:
Thuốc được dùng 1 lần mỗi ngày, uống 1 giờ trước bữa ăn hoặc 2 giờ sau khi ăn.
– Điều trị bệnh lây qua đường sinh dục như viêm cổ tử cung, viêm niệu đạo do nhiễm Chiamydia trachomatis dùng liều duy nhất 1 g.
– Viêm phế quản, viêm phổi, viêm họng, nhiễm khuẩn da và mô mầm:
+ Ngày đầu dùng1 liều 500 mg và dùng 4 ngày nữa với liều đơn 250 mg/ngày.
+ Trẻ em: Ngày đầu tiên dùng 10 mg/kg thể trọng và tiếp theo là 5 mg/kg mỗi ngày, từ ngày thứ 2 đến ngày thứ 5 uống 1 lấn mỗi ngảy.
6. Tương tác thuốc:
– Vì thức ăn làm giảm sinh khả dụng của thuốc tới 50%, do đó Azithromycin chỉ được uống 1 giờ trước hoặc 2 giờ sau khi ăn.
– Không sử dụng đồng thời Azithromycin với các dẫn chất nấm cựa gà vì có khả năng gây ngộ độc.
– Azithromycin chỉ được dùng ít nhất 1 giờ trước hoặc 2 giờ sau khi dùng các thuốc kháng acid.
– Khi sử dụng đồng thời Azithromycin với Cyclosporin hoặc Digoxin cần theo dõi nồng độ và điều chỉnh liều dùng của Cyclosporin hoặc Digoxin cho thích hợp.
7. Lưu ý, thận trọng:
– Thận trọng khi sử dụng Azithromycin và các Macrolid khác vì khả năng gây dị ứng như phù thần kinh mạch và phần vệ rất nguy hiểm (tuy ít xảy ra).
– Trong quá trình sử dụng thuốc, phải quan sát các dấu hiệu bội nhiễm bởi các vi khuẩn không nhạy cảm với thuốc, kể cả nấm.
– Cần điều chỉnh liểu thích hợp cho các người bệnh bị bệnh thận có hệ số thanh thải creatinin nhỏ hơn 40 ml/phút.
– Không dùng Azithromycin cho nguời bị bệnh gan vì thuốc thải trừ chính qua gan.
8. Sử dụng thuốc cho đối tượng mang thai, cho con bú:
– Thời kỳ mang thai: Chưa có dữ liệu nghiên cứu trên người mang thai. Chỉ nên sử dụng azithromycin khi không có các thuốc thích hợp khác. Số liệu sơ bộ cho thấy azithromycin có thể dùng an toàn và có hiệu quả để điều trị nhiễm Chlamydia ở người mang thai; tuy vậy, số liệu chưa đủ để khuyến cáo dùng thường quy azithromycin trong thời kỳ mang thai.
– Thời kỳ cho con bú: Azithromycin đã phát hiện vào sữa mẹ. Thuốc phải dùng thận trọng cho người mẹ cho con bú.
9. Tác dụng không mong muốn – Cách xử trí:
– Tiêu hóa: Buồn nôn, nôn, tiêu chảy, đau bụng.
– Toàn thân: Mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt, ngủ gà.
– Triệu chứng điển hình quá liều của kháng sinh macrolid thưởng là giảm sức nghe, buồn nôn, nôn và tiêu chảy.
Xử trí: rửa dạ dày và điều trị hỗ trợ.
Nguồn tham khảo:
– Vidal 2015/2016
– Dược thư
Bài viết: Khoa Dược – Bệnh viện Bình Định
